“So What” een meesterwerk van modal jazz dat je ziel zal raken met zijn hypnotiserende melodieën en onvoorspelbare improvisaties

“So What” een meesterwerk van modal jazz dat je ziel zal raken met zijn hypnotiserende melodieën en onvoorspelbare improvisaties

Miles Davis, de legendarische trompettist en componist, staat bekend om zijn revolutionaire bijdragen aan de wereld van de jazz. Met “Kind of Blue”, zijn baanbrekende album uit 1959, introduceerde hij het concept van modal jazz aan een brede luisterpubliek. Deze stijl, gekenmerkt door het gebruik van schaalpatronen in plaats van traditionele akkoordprogressies, gaf musici meer ruimte voor improvisatie en creativiteit.

Enkele jaren later, in 1960, bracht Davis zijn volgende meesterwerk uit: “Sketches of Spain”. Dit album, geïnspireerd door Spaanse flamenco muziek, is een prachtig voorbeeld van de veelzijdigheid van Davis’ muzikaal genie. Op dit album wordt de trompet virtuoos begeleid door een orkest, wat resulteert in een rijke en complexe klankwereld.

Echter, terugkerend naar “So What” - het openingsnummer van “Kind of Blue” – dit stuk is zonder twijfel een van de meest iconische composities uit de jazzgeschiedenis. De structuur van “So What” is simpel, maar tegelijkertijd geniaal. Het nummer bestaat uit twee delen die allebei gebaseerd zijn op dezelfde D dorische schaal. Deze minimale harmonische structuur geeft de musici enorme vrijheid om te experimenteren met melodieën en ritmes.

De bezetting van “Kind of Blue” is eveneens legendair: John Coltrane op tenorsaxofoon, Cannonball Adderley op altsaxofoon, Bill Evans op piano, Paul Chambers op contrabas en Jimmy Cobb op drums. Deze vijf muzikanten waren allen topspelers in hun vakgebied en vormden samen een perfecte symbiose van talent en inspiratie.

De opname van “Kind of Blue” was revolutionair voor zijn tijd. Davis wilde geen traditionele studio-opnames maken, maar een meer spontane en organische benadering. De musici speelden de nummers niet volledig uitgeschreven, maar improviseerden binnen de kaders van de door Davis gedefinieerde structuren. Dit resulteerde in muziek die levendig, authentiek en vol energie is.

“So What”, het openingsnummer van “Kind of Blue”, begint met een simpel, maar hypnotiserend trompet motief. Coltrane en Adderley komen er snel bij en improviseren over de D dorische schaal, creërend een dialoog tussen saxofoons en trompet die zowel kalm als opwindend is.

De piano van Evans zorgt voor een subtiele ondertoon, terwijl Chambers’ baslijn de muziek stevig vasthoudt. Cobb’s drums zijn minimalistisch maar precies, met een subtiel groove dat de muziek vooruit drijft. Na ongeveer vijf minuten schakelt “So What” over naar het tweede deel van de compositie – het eerste deel wordt herhaald met dezelfde melodie, maar in een andere toonaard (Eb dorische).

Dit eenvoudige structurele element creëert een gevoel van continuïteit en versnelt de tempo zonder de essentiële elegantie van de muziek te verliezen. De improvisaties in dit tweede deel zijn nog intenser en complexer dan die in het eerste deel, met Coltrane die zijn saxofoonsolo’s naar nieuwe hoogten tilt.

“So What” is meer dan alleen een jazznummer; het is een muzikale ervaring die je ziel zal raken. De hypnotiserende melodieën, de onvoorspelbare improvisaties en de virtuoze speltechniek van de musici maken dit nummer tot een tijdloze klassieker. Het is geen wonder dat “Kind of Blue” wereldwijd meer dan 5 miljoen exemplaren heeft verkocht – het album blijft inspireren en boeien generaties muziekliefhebbers.

Een blik op de muzikaal context van “So What”

Om “So What” beter te begrijpen, is het belangrijk om een kijkje te werpen op de muzikale context waarin Davis dit nummer componeerde. In de late jaren 50 en begin jaren 60 stond de jazzwereld op het punt van grote verandering. De traditionele bebop stijl, gekenmerkt door complexe akkoordprogressies en snelle tempo’s, begon zijn populariteit te verliezen.

Jonge musici zochten naar nieuwe manieren om te experimenteren met improvisatie en harmonie. Davis was een van de belangrijkste voorlopers van deze verandering. Hij experimenteerde met modal jazz, een stijl die zich concentreert op het gebruik van schaalpatronen in plaats van traditionele akkoordprogressies.

Door de focus te leggen op schaalpatronen kon hij musici meer vrijheid geven om te improviseren binnen een gedefinieerde harmonische context. Dit leidde tot muziek die meer ruimte bood voor expressie en individualiteit. “So What” is een perfecte illustratie van deze nieuwe benadering.

De impact van “So What” op de jazzwereld

“So What”, samen met het album “Kind of Blue” waartoe het behoort, heeft een enorme invloed gehad op de ontwikkeling van de jazzmuziek. De modal jazz stijl die Davis introduceerde werd snel populair onder andere musici en groepen.

Enkele beroemde voorbeelden zijn John Coltrane met zijn album “Giant Steps”, Bill Evans met zijn trio en Herbie Hancock met zijn groep. “So What” blijft vandaag de dag een inspiratiebron voor jazzmusici over de hele wereld. De eenvoudige structuur van het nummer, samen met de ruimte die het biedt voor improvisatie, maakt het tot een ideale compositie om te studeren en te spelen.

Een analyse van de muzikale elementen in “So What”

Het is interessant om “So What" te onderzoeken door de individuele muzikale elementen te analyseren:

Element Beschrijving
Melodie Simpel, herkenbaar en hypnotiserend. Gebaseerd op de D dorische schaal.
Harmonie Minimalistisch; gebruik van twee delen gebaseerd op dezelfde schaal (D dorisch en Eb dorisch).
Rhythme Relaxte swing met een duidelijk groove.
Improvisatie Vrij en expressief, met complexe melodische lijnen en ritmische variaties.
Instrumentatie Traditionele jazz bezetting: trompet, tenorsaxofoon, altsaxofoon, piano, contrabas, drums.

“So What” vandaag de dag

“So What” blijft een tijdloze klassieker die wereldwijd bewonderd wordt. Het nummer is gecoverd door talloze artiesten uit verschillende genres en wordt vaak gebruikt in films, televisieseries en reclames. “So What” staat symbool voor de innovatieve geest van Miles Davis en het vermogen van jazz om te evolueren en nieuwe luisteraars te inspireren.

Luister naar “So What” met een open mind en laat je meeslepen door de hypnotiserende melodieën, de virtuoze improvisaties en de tijdloze schoonheid van deze iconische compositie.